Kaneel kennen we allemaal wel – de smaak van koekjes in december, de versiering op je latte - maar wie heeft er al gehoord van de Ecuadoraanse (of Amerikaanse) kaneel? Net als de in Europa beter gekende Aziatische kaneel wordt deze gewonnen uit de schors, zaden en bladeren van een bijzondere boom: de ocotea quitox of ishpingo in het Kichwa. Deze tropische soort, specifiek voor Ecuador en Colombia, mag bij ons dan wel weinig bekend zijn maar wordt door lokale gemeenschappen al eeuwen geplant en geoogst voor zijn goede smaak en heilzame werking. Op terreinbezoek met onze partner RUNA, een NGO die gemeenschappen ondersteunt bij het produceren en verhandelen van theebladeren met steun van het Vlaams Fonds voor Tropisch Bos, krijgen we dit van dichtbij te zien. 

Daar sta je dan in de Amazone, je voeten lichtjes verstikt in te warme rubberen laarzen, je hoofd tussen de bladeren van een jonge groene boom, en in je neus de geur van kerstmis.

RUNA foundation zet zich in voor de waardering en het duurzaam beheer van tropische bossen in de provincie Napo in Ecuador, en werkt daarbij nauw samen met de inheemse gemeenschappen die hier in en van leven. In de eerste plaats richten ze zich op producenten van guayusa, een lokaal erg geliefde thee uit de bladeren van de Guayusa ilex boom, maar recenter begonnen ze ook met de aankoop van kaneel of ishpingo. Zo volgden we onze partner naar de Puni Ishpingo, een gemeenschap op een half uurtje rijden (en nog iets verder wandelen) van de provinciehoofdstad Tena. Hoofddoel van die uitstap was het ophalen van de eerste oogst ishpingo, zo'n 150 kilo bladeren voor de eerste experimenten met de productie van een nieuwe thee-variant.

Aangekomen op locatie, bleek die oogst nog in volle gang en kregen we dus meteen een mooi beeld van het proces. Geen ishpingoplantages hier, maar een 8-tal bomen verspreid over het behoorlijk uitgestrekte terrein van een lokale familie. Met ons was ook een technicus van het verwerkingsbedrijf meegereisd, waarmee de voorwaarden voor aankoop werden besproken. Omdat beide partijen nog veel kunnen leren over een duurzame en rendabele productie van deze theebladeren, was het belangrijk zoveel mogelijk gegevens te verzamelen. Naast de leeftijd, verzorging en geschiedenis van de bomen, leerden we zo dat ishpingo niet alleen lekker is, maar in de inheemse gemeenschappen ook al eeuwenlang gebruikt wordt bij maagproblemen. Of dat de 'hoedjes' die haar zaden beschermen beter smaken dan zoethout.

Een nieuw product vraagt bovendien een nieuwe aanpak, dus werd er samen gekeken naar de wijze van oogsten. Welk percentage van het bladerdek kan gesnoeid worden? Wat is de maximum diameter voor twijgen en takken? Met de snoeischaar of toch maar de machete? Compromissen werden gesloten naargelang de bladeren vielen en de aangebrachte zakken gevuld raakten. De oogst werd beklonken met een stevige beker chicha (een drank op basis van gefermenteerde yuca, al dan niet voorgekauwd voor wie het wil weten), en natuurlijk een foto van het trotse gezelschap. 

Later die dag stond nog een tweede uitstap op het programma, een vergadering bij de 24 de Mayo gemeenschap. Na een lange samenwerking rond de aankoop van guayusa, ondersteunt RUNA deze groep nu bij de opstart van een eigen verwerkingsfabriek. Recent werd daarvoor ook een lening verkregen en schoot het project echt uit de startblokken. Op de agenda dus heel wat belangrijke punten; van de financiële voorwaarden voor de lening tot de planning van het bouwproces en de sollicitatieprocedure voor het bedrijf in wording. Een lang maar vruchtbaar overleg, en hopelijk de start van een nieuwe en duurzame bron van inkomsten voor de 24 de Mayo. Want kansen creëren, daar gaat het uiteindelijk om.